Bulutlar nasıl oluşur? Üstünüzde gördüğünüz orta büyüklükteki bir bulut, yaklaşık 1 kilometre çapında, 4 milyar metreküp hacme sahip ve 1-5 milyon kilogram su içeriyor. Peki nasıl oluyor da bir kovadan bu kadar çok su kafamıza dökülmüyor, bu kadar ton ağırlık havada kalabiliyor? Gerçekten de bulutlar gökyüzünün inanılmaz ve harika süsleridir.

Hiçbir bulut, şekil ve hacim olarak bir diğeriyle aynı değildir. Çünkü hava akımları, sıcaklık, basınç, havadaki toz miktarı vb. oluşumlarını etkiler. Bunun gibi o kadar çok faktör var ki, çok değişken bir atmosferde tüm bu koşulları iki yerde eşit olarak sağlamak mümkün değil.

Bulutlar nasıl oluşuyor?

Isınan topraktan buharlaşan su, havadan daha hafif olan minik su buharları şeklinde doğrudan göğe yükselir. Belli bir yükseklikte basınç azaldıkça ve hava soğudukça küçük su damlacıklarına dönüşerek bulutları oluştururlar. Başlangıçta bu damlalar o kadar küçüktür ki çapları birkaç mikrometredir. (Bir insan saçı 100 mikrometredir.) Ortalama bir yağmur damlasının oluşabilmesi için milyonlarcasının bir araya gelmesi gerekir.

Bulutlar nasıl havada duruyor?

Bulutların ağırlıklarına rağmen havada asılı kalabilmelerinin nedeni, bu damlacıkların çok küçük olmasıdır. Bir kilometre genişliğindeki bir bulut en az 1.000 ton su içerse de bu hava hacmi 1.000.000 ton yani bin kat daha ağırdır. Bu nedenle bulutlar, içlerindeki yağmur damlaları iyice şekillenene, ağırlaşıp yere düşene kadar üzerimizde gezinir. Aslında yağmur yağarken yağmur damlası oluşum süreci devam ettiği için buluttaki su bir anda akmaz ve yok olmaz.

Bulut nasıl oluşur?

Bulutun oluşumunda başlangıçta oluşan su damlacıkları o kadar küçüktür ki üzerlerine düşen ışığı doğrudan yansıtırlar ve bu tür bulutlar pamuk gibi beyaz görünürler. Su damlacıkları birleşip büyüdükçe, yani daha kalınlaştıkça, daha az ışığı yansıtırlar, bu nedenle yağmur bulutları daha koyu, gri ve hatta siyah renkte görünür. Büyüyen ve ağırlaşan bu damlalar bulutun altında toplandığından, bu tür bulutların tabanları üst kısımlarından daha koyu renklidir.

Havadaki sıcaklık yatay olarak genellikle aynıdır. Bu nedenle, havanın su alabileceği yükseklik yatay olarak hemen hemen aynı olduğu için bulutların tabanı daha düzdür. Bulutun orta ve üst kenarı arasındaki sıcaklık farklı olduğu ve üst kısımda su damlası oluşumu devam ettiği için üst kısımlar kavislidir.

Bulutlar şekillerine ve yüksekliklerine göre sınıflandırılır. Genel olarak üç ana gruba ayrılırlar. Bu sınıflandırmaya göre ince, püsküllü, küçük bulutlara ‘cirrus’, kümeler halinde olanlara ‘cumulus’, ufukta katmanlar halinde görünenlere ‘stratus’ denir. Ayrıca iki yükseklik kategorisi vardır. Bulutun tabanı yerden 2.000 ila 6.000 metre yüksekteyse ilk adı ‘alto’, 6.000 metreden yüksekse ‘sirro’dur. Yağmur bulutlarını diğerlerinden ayırmak için ‘nimbo, nimbus’ gibi isimler eklenir.