Savaşın Kaderini Değiştiren Güvercin; Cher Ami
Tarih boyu mektuplar ilan-ı aşk etme, hal hatır sorma ve intihar amacıyla yazılmadı elbette… Mektuplar, tarih kitaplarında gördüğümüz kanlı savaşların hepsinde birer iletişim aracıydı. Kimi zaman cephane kıtlığını kimi zaman ise kaybedilen canların sayısını öğrendiğimiz savaş mektupları, tarihin yazılı belgeleridir. Yazıldığı her dönemden izler taşıyan mektuplar, tarihi aydınlatmakta birer yol gösterici olsalar da savaş döneminde yazılmış mektupların yazılı tarihe katkıları oldukça fazladır.
Yaklaşık olarak otuz milyon insan Birinci Dünya Savaşı’nda hayatını kaybetti. Savaşın son zamanlarında savaşa dahil olan ABD, Almanlar ile pek çok cephede karşı karşıya geldi. Argonne hattı, bu cephelerden biriydi. Bu cephe, savaştan daha çok Amerikan askerlerinin yolladığı mektubu, yaralarına rağmen yerine ulaştıran bir güvercin ile tanınacaktı. O güvercinin adı Cher Ami…
O, Fransızlar tarafından eğitilmiş, savaşta önemli mektupları ulaştırmak üzere görevlendirilmiş bir güvercindi. Tarih, onu gerçekleştirdiği görevin ehemmiyeti ile yazdı.
3 Ağustos 1918 günü, Almanlar, Amerikan askerlerinin Argonne hattında çembere aldı. Amerikan askerlerinin cephane ve erzakları tükenmiş durumdadır. Bu çaresiz durum içerisindeyken bir de müttefikleri tarafından düşman kuvvet sayılarak saldırıya uğrarlar.
Birinci Dünya Savaşında yaklaşık olarak altı yüz güvercin görev yaptı. Argonne hattında görev yapan askerlerin elinde üç posta güvercini vardı. İçine düştükleri zor durumdan kurtulmak için tek çareleri ellerindeki güvercinlerdi. Cephede iki yüz asker kıskaç altında, tek çareleri üç güvercinden biri ile İngilizlere haber yollamak. Yolladıkları ilk güvercin Almanlar tarafından öldürüldü. İkinci güvercinin kaderi, ilk güvercin ile aynı yazılmıştı. Ellerinde kalan tek güvercin Cher Ami idi. ABD askerleri, Cher Ami’nin ahvalinden şüphelenseler de Cher Ami’yi göndermekten başka çareleri yoktu.
Cher Ami ‘’ 276.4 paralelindeyiz. Kendi müttefiklerimiz üzerimize ateş açtı. Durdurun bunu,
Tanrı aşkına!’’ mektubu ile havalandı. Cher Ami, havalandıktan sonra kurşun darbesi aldı. Bu kurşun darbesi; kendisinin kanadına, bacağına ve gözüne zarar verdi. Cher Ami tek gözünü kullanarak uçmaya devam etti. Vazgeçmedi, notu yerine ulaştırdı. Kırk beş kilometre gibi bir mesafeyi yirmi beş dakikada aralıksız olarak uçtu. Gitmesi gereken yere gittiğinde bütün bedeni kanlar içindeydi, tek gözü görmüyordu ve tek ayak üzerinde sekiyordu.
Cher Ami’ye sağlık ekipleri tarafından müdahale edilmeye başlandığında, Amerikan askerlerini kurtarmak için de asker yola çıkmıştı. Cher Ami, vücudundaki yaralara, tek gözü ile uçmasına rağmen iki yüz askerin hayatını kurtardı.
Doktorlar, Cher Ami’nin hayata tutunmasına yardımcı olur, ona tahtadan protez bir bacak takarlar. Protez bacağıyla birlikte Amerika’ya döner. Amerika’da savaş kahramanlarına cesaret göstergesi olarak Croix de Guerre madalyası verilir. Tarihte ilk defa, Croix de Guerre madalyası bir hayvana verilir. O hayvan Cher Ami’dir. Cher Ami, Amerikan tarihinin en sevilen ve en cesur kahramanlarından biridir.
Tarihe adını ilk madalya sahibi güvercin olarak yazdıran Cher Ami, aldığı savaş yaralarından dolayı bir sene sonra hayatını kaybeder. Özgürlük için farkında olmadan canını feda eden Cher Ami, günümüzde National Museum of American History müzesinde, özgürlüğün bedeli sergisinde dondurulmuş bedeni sergilenmektedir. Cher Ami öldüğünde, o ana kadar bilinmeyen bir şey fark edilir. Bugüne kadar kayıtlara erkek olarak kaydedilen Cher Ami, aslında dişi bir güvercindir. Cinsiyeti Cher Ami’nin daha da özel kılar çünkü o, bugüne kadar bilinen ilk savaş kahramanı olan güvercin dişidir. Kısacası; savaşın kadın kahramanıdır.
Yerine ulaşmış mektupların en değerlisi, şüphesiz ki bir insan hayatını kurtarabilen mektuplardır. Cher Ami, bunu başarmıştır, kendisine verilen görevi yaralarına aldırmadan yerine ulaştırmıştır. Cher Ami sayesinde iki yüz askerin hayatı kurtulmuştur.
Cher Ami’nin hikayesi Amerikan sineması ve edebiyatına yansımıştır. Kendi adına çekilmiş bir filmi, bunun dışında onun hikayesini anlatan dört sinema filmi de vardır. Cher Ami’nin kahramanlık hikayesini anlatan onlarca kitap, hikaye ve makale mevcuttur.
Cher Ami: Türkçesi ”Biricik Arkadaşım”dır.