J’accuse! Emile Zola’nın Açık Mektubu

“J’accuse …!” 13 Ocak 1898’de L’Aurore gazetesinde, dönemin oldukça etkili yazarlarından Émile Zola tarafından yayınlanan açık bir mektuptur.

Mektupta, Zola, Fransa Cumhurbaşkanı Félix Faure‘a hitap etmiş ve Fransız Ordusu Genelkurmay subayı Alfred Dreyfus‘un yasadışı bir şekilde hapis cezasına çarptırılması nedeniyle eleştirilerini dile getirmiştir. Zola, adli hatalara ve ciddi kanıt bulunmadığına dikkat çekmiştir. Mektup gazetenin ön sayfasında basılmış ve hem Fransa’da hem de yurtdışında büyük yankı uyandırmıştır. Zola, kovuşturma nedeniyle yargılanmış ve 23 Şubat 1898’de suçlu bulunmuştur. Hapis cezasından kaçınmak için İngiltere’ye kaçmış, 1899 Haziran’ında evine geri dönmüştür.

Dreyfus’un masumiyetini ilan eden diğer broşürler arasında Bernard Lazare’nin Bir Adaletin Düşüşü: Dreyfus Meselesine İlişkin Gerçek (Kasım 1896) ilanı da bulunmaktadır. Mektubun popülaritesinin bir sonucu olarak, yaygın olarak İngilizce konuşulan günümüz dünyasında bile, Fransızca olan ‘’J’accuse!’’ birine karşı öfke ve suçlamanın güçlü ve ortak bir genel ifadesi haline gelmiştir.

Yazan: Émile Zola

Alıcılar: Félix Faure (Fransa Cumhurbaşkanı)

Émile Zola’nın Dönemin Cumhurbaşkanına Mektubunda Yazdıkları – Ocak, 1898

’Sayın Cumhurbaşkanı,

Bir gün bana gösterdiğiniz nezaket için şükran duyarak, sadece şanınız için endişeye sahip olduğumu ve size şimdiye dek çok mutlu olan yıldızınızın en utanç verici, en etkisiz noktalarla tehdit edildiğini söyleyebilir miyim?

Karalamalardan arınmış olarak, güvenle çıkıp geldiniz ve kalpleri fethettiniz. Rus ittifakının Fransa için sebep olduğu bu vatanseverlik festivalinin özverisiyle ışıl ışıl görünüyorsunuz ve bizim büyük yüzyıllık çalışmalarımızı, gerçekliğimizi ve özgürlüğümüzü taçlandıracak olan Evrensel Sergimizin ciddi zaferine başkanlık etmeye hazırlanıyorsunuz. Ama Dreyfus’un meselesi iğrenç bir şekilde adınızın üstünde bir çamur lekesi. Bir savaş konseyi, sırayla, tüm hakikat ve adalet için Esterhazy’yi kazanmaya cesaret etti. Ve bitti, Fransa’nın üstünde artık bu leke var. Tarih, geçmişte böyle bir sosyal suçun işlenebildiğini adınızla birlikte başkanlığınızın altına yazacak.

Dreyfus’un cesaret ettikleri için ben de cesaret edeceğim. Gerçeği söyleyeceğim, çünkü adalet düzenli olarak ele geçirildiyse, yapması gerekenler üstüne düşeni yapmadıysa, her şeyi söyleyeceğime söz verdim. Görevim konuşmak, suç ortağı olmak istemiyorum. Gecelerim, orada hayatı sona eren masum insanın, en korkunç işkencelerle can çekişen hayaleti tarafından ele geçirilmiş durumda.

Ve sizin için, Sayın Cumhurbaşkanı, dürüst bir adam olarak isyanımın tüm gücüyle, bu gerçeği haykıracağım. Şerefiniz için, gerçeği bilmediğinize eminim. Ve eğer size değilse, ülkenin baş yargıcı, gerçek suçluların şeytani bataklıklarını kime ihbar edeceğim?

Duruşma ve Dreyfus’un kınanması ile ilgili ilk gerçek şudur:

Kötü bir adam, Paty de Clam denen teğmen albay, basit bir komutan, her şeyi yönlendirmiş, her şeyi yapmıştır. Bütün Dreyfus meselesi ile ilişkisi; yalnızca adil bir soruşturma eylemleri ve sorumlulukları açıkça belirlediğinde bilinecektir. Bu adam, romantik entrikalarla kaplı, dumanlı ve karmaşık bir zihin gibi duruyor. Okuduğu perili romanlardan etkilendiği için çalıntı yazılardan, anonim mektuplardan, ıssız yerlerdeki buluşmalardan, gizemli kadınlardan hoşlanıyor. Bordroyu Dreyfus’a dikte etmeyi hayal eden oydu; onu  tamamen buzla kaplı bir odada incelemeyi hayal eden de oydu. Komutan Forzinetti’nin bize anlattığı kadarıyla, bu adam uyumakta olan sanığın yakınına sokulup, yüzüne ani bir ışık yansıtıp, çalar saati sallayarak böylece suç saatini şaşırtmak için sanığı suçüstü yakalamak istemiş. Her şeyi anlatmak zorunda değilim, arayacağız, bulacağız. Ben sadece Binbaşı Paty de Clam’in, Dreyfus meselesinde tarihler ve sorumluluklar sırasına göre, adaleti korkunç şekilde zedeleyen ilk suçlu olduğunu beyan ederim(…)

Alfred Dreyfus Kimdir?

Alfred Dreyfus, 1859’da doğdu. Fransa-Prusya Savaşı’nın ardından Almanya’nın ilhakına cevaben 1871’de kendi yerel kasabasını Paris için terk etti. 1894 yılında, Fransa Genelkurmayı’na bağlı bir topçu kaptanı iken, Dreyfus’un Alman hükümetine gizli askeri bilgi sızdırdığından şüphelenildi.

Soruşturmanın kaynağında, Alman Büyükelçiliği’nde çalışan Madame Marie Bastian adlı bir temizlikçi kadın ve Fransız casusu vardı. Alman Büyükelçiliği’nde şüpheli belgeler için çöp kutularını ve posta kutularını düzenli olarak aradı. 1894’te Alman Büyükelçiliği’nde şüpheli bir sınır bürosu belgelerin ayrıntılı listesini buldu ve Genelkurmay’da Fransız askeri karşı istihbarat teşkilatı için çalışan Komutan Hubert-Joseph Henry’ye teslim etti.

Belge incelendiğinde, Dreyfus büyük ölçüde profesyonel el yazısı uzmanları tarafından tanıklığa dayanarak mahkum edildi. Dreyfus, gizli bir askeri mahkeme savaşında ihanetten suçlu bulundu, bu sırada kendisine karşı kanıtları inceleme hakkından mahrum edildi. Ordu, aşağılayıcı bir törenle rütbesini elinden aldı ve Dreyfus’u Güney Amerika’daki Fransız Guyanası kıyılarında bulunan bir ceza kolonisi olan Şeytan Adası’na yolladı.

Bu sırada, Fransa bir anti semitizm dönemi yaşıyordu ve ailesinin dışında Dreyfus’u savunan çok az kişi vardı. 1899’da Dreyfus yeniden yargılanmak için Fransa’ya geri döndü, ancak yine suçlu bulundu. 1906’da Dreyfus, suçlu kararının iptali için davaya tekrar temyiz etti. 1906’da “eşi görülmemiş bir şehitliğe katlanan asker” anlamına gelen Légion d’honneur’un onur nişanesini aldı.

Sevgili Okuyucu; içerik hakkında ki görüşlerinizi yorum olarak belirtir misiniz?