Türk edebiyatında mektup, oldukça eski dönemlerden beri kullanılagelen ve kendine ait çeşitli özellikleri bulunan bir edebi tür olarak bilinmektedir. Fuzuli’nin “Şikayetnamesi”nin ilk mektup olarak kabul edildiği Türk Edebiyatı, bu türe oldukça önem vermiş ve pek çok yazar, mektup türünde çeşitli eserler vermiştir.
Farklı türlere sahip olan mektup, aslında insanlar ya da kurumlar arasındaki iletişimi yazı temelinde sağlayan en önemli iletişim araçlarından bir tanesidir. Edebiyat tarihinde çok önemli bir yere sahip olan mektup hakkında bilinmesi gereken pek çok detay bulunmaktadır. Türk edebiyatında mektup örnekleri çok fazla bulunmakta olup bu edebi türün genel özelliklerini bilmek, mektup türünde oluşturulan eserlerin daha iyi anlaşılabilmesini olanaklı hale getirmektedir.
Mektup Türünün Özellikleri Nelerdir?
Mektubun diğer edebi türlerden ayrılmasını olanaklı hale getiren pek çok özellik bulunmakta olup bu özellikler genel hatlarıyla aşağıdaki gibi sıralanabilmektedir:
- İnsanlar ya da kurumlar arasındaki iletişimin sağlanmasını olanaklı hale getirmektedir.
- 5 farklı kategoride değerlendirilmekte olup her bir kategorinin kendine has çeşitli özellikleri bulunmaktadır.
- Dil ve anlatım, mektup türüne göre değişiklik göstermektedir. Örneğin iş mektuplarında resmi bir dil kullanılmakta olup özel mektuplarda daha samimi bir dil tercih edilmektedir.
- Hitap sözcükleri bulunmakta olup mektup gönderilen kişi ya da kurumlara hitapta bulunulmaktadır.
Mektup Türleri Nelerdir?
Mektup türü pek çok farklı kategoride sunulmakta olup bu kategoriler aşağıdaki gibi sıralanabilmektedir:
Özel Mektup
Özel mektuplar; arkadaş, akraba vb. yakın kişilere yazılan ve samimi duyguları içeren mektuplar olarak bilinmektedir. Bu tarz mektuplarda rahat bir dil kullanılmakta olup mektupların içeriği yalnızca mektup sahibini ilgilendirmektedir. Özel mektup yazımında dikkat edilmesi gereken hususları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Mektup bir hitap sözcüğüyle başlamalı.
- Kâğıdın sağ üst köşesine yer ve tarih yazılmalı.
- Mektubun sağ alt köşesinde, mektubu yazan kişinin adı ve soyadı ile imzası, sol alt köşede ise adres yazılmalı.
Yukarıdaki hususlara göre yazılan mektup örnekleri profesyonel bir görüntü sunmaktadır.
Resmi Mektup
İnsanların kurum ve kuruluşlar ile ya da kurum ve kuruluşların başka kurumlarla arasındaki iletişimi sağlayan mektup türü olarak bilinmektedir. Bu tarz mektuplarda kesinlikle resmi bir dil kullanılmalıdır. Alt makama yazılmakta olan mektuplar “rica ederim” ile bitmekte olup üst makama yazılan mektuplar “arz ederim” ile sonlanmaktadır.
Edebi Mektup
Edebi mektup örnekleri, Türk edebiyatında en çok var olan mektup türlerinden biri olmakla birlikte bu tarz mektuplardan farklı edebi türlerin oluşturulduğu bilinmektedir. Bu tarz mektuplar, dönemin edebiyatçılarının edebi görüşlerini barındırmakta olup bu sayede dönemin edebi görüşüne yönelik bilgi edinilmektedir.
Açık Mektup
Geniş kitleleri etkilemekte olan görüş ya da tezin ifade edildiği ve gazete ile dergilerde yayınlanan mektup türleri “açık mektup” olarak bilinmektedir.
İş Mektubu
Kurum ve kuruluşlarla iletişime geçmek isteyen insanlar tarafından yazılan mektuplardır. Resmi bir dil kullanılmakta olup mektupta saygı ifadeleri bulunmaktadır.
Mektup Yazmanın Aşamaları Nelerdir?
Doğru bir mektup yazmak için aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi ve bu aşamalara uygun bir şekilde mektup yazma sürecinin içinde bulunulması gerekmektedir:
- Amaç ve muhatabın belirlenmesi
- İçeriğin belirlenmesi
- Hitap ifadesinin yazılması
- Kişinin kendisini tanıtması
- İçeriğin yazılması
- Selam, sevgi ve saygı ifadelerinin kullanılması
- Ad-soyad, tarih, imza ve adresin yazılması
- Dil, yazım ve noktalama hatalarının düzeltilerek metnin tamamlanması
Yukarıdaki gibi sıralanabilen aşamalara uygun bir şekilde metin oluşturulduğunda kaliteli ve profesyonel bir şekilde oluşturulmuş mektup örnekleri ortaya çıkmaktadır.
