Tolstoy ve Gandhi Mektuplaşmasından Bir Bölüm;

Çok az bilinse de Gandhi ve Tolstoy mektup arkadaşıydılar. Birbirlerine onlarca mektup yazdılar. Bu mektupların her biri tarihi belge olma özelliğine sahiptir. Bu iki mektup arkadaşının yazışmaları, iki dehanın buluşması olarak da yorumlanabilir. Gandhi, dünyada ilk defa şiddetsiz direniş gereklidir diyen bir liderdi. İlk defa, bir lider kan dökülmesine karşı çıkıp sevgiyi savunuyordu. İngiltere’nin sömürgeci politikalarına direndi. Hapis yattı. Halkının lideri oldu ve tüm dünyada tanındı. Felsefesi ve duruşu tüm dünyada takdir topladı. Ezilen halklar dışında bir destekçisi daha vardı ‘’Batı dünyasının en önemli yazarlarından biri’’ olarak tanımladığı Tolstoy, ona direnişinde destek olan gizli kahraman olacaktı.

İşte, Gandhi’nin Tolstoy’a yazmış olduğu mektuplardan en dokunaklısı ve en tanınanı:

‘’Sevginin en yüksek ahlakı temsil ettiği kabul edilmedi, ya reddedildi ya da çelişti, ama bu hakikat, her yerde, onu çarpıtan her türlü yalanlarla o kadar iç içe geçmişti ki, sonunda hiçbir şey kalmadı. Bu en yüksek ahlakın sadece özel hayat için geçerli olduğu öğretildi. Fakat kamusal hayatta hapsetme, infazlar ve savaşlar gibi her türlü şiddet, çoğunluğun korunması için kullanıldı. Her ne kadar sağduyu, bazı kimselerin başkalarının yararına her türlü şiddete maruz kalmaya karar verdiklerini iddia etseler de, şiddet uygulayan bu erkekleri, kendilerine şiddet uygulayanlara benzer bir sonuca vardılar.

İnsanları ileriye götüren her şeye rağmen, uyuşmazlıkları birleştirmeye çalışmak: aşkın erdemi ve seviye karşı olan, yani karşıt olan şiddete göre kötülüktür.’’